domingo, 8 de janeiro de 2017

Morcego

Àdán fò lọ bá ẹyẹ. 
O morcego voou para se juntar aos pássaros.

Resultado de imagem para Morcego voando

Oração

Obinrin ti ó nṣe ìbà Aṣẹ̀dá 
Uma mulher fazendo reverência ao Criador.

Obinrin ti ó́ nṣe Ì̀bà Aṣẹ̀dá - A woman paying reverence to the Creator. Courtesy: @theyorubablog

Legado

Ránti ọmọ ẹni ti iwọ nṣe.
Deixe um bom legado. 

Ránti Ọmọ Ẹni ti Iwọ Nṣe - Leave a good legacy.  Courtesy: @theyorubablog

Caçador

Ọlọ́dẹ, ọdẹ (caçador)

Ọlọ́dẹ/Ọdẹ - Hunter


Bi Ọdẹ bá ro ìṣẹ́ ro ìyà inú igbó, ti ó bá pa ẹran kòní fẹ́nì kan jẹ.
Se o Caçador pensa no sofrimento na natureza, ele não compartilharia sua morte com ninguém.

Família

Ẹbí pé jọ láti pín Ogún.
Família reunida para partilhar herança.

Ẹbí pé jọ lati pín Ogún – Family gathered to share inheritance

Trabalhador rural

Àwọn Alágbàṣe ní Oko.
Operários na fazenda.

Resultado de imagem para trabalhador rural

Muhammadu Buhari

Olóri Òṣèlù tuntun Muhammadu Buhari 
Presidente recentemente eleito Muhammadu Buhari. 

Resultado de imagem para Muhammadu Buhari.

Indisciplina

Ìgbógun ti Ìwà ìbàjẹ́. 
Guerra Contra a Indisciplina. 

Resultado de imagem para Indisciplina

Neve

Yìnyín  (Neve, granizo)

Resultado de imagem para neve wallpaper

Engarrafamento

Sún-kẹrẹ fà-kẹrẹ ọkọ̀ (Engarrafamento)

Resultado de imagem para engarrafamento



Sún kẹẹrẹ fa kẹẹrẹ ọkọ̀ –  tráfego pesado de Lagos.

Sún kẹẹrẹ fa kẹẹrẹ ọkọ̀ - Heavy Lagos traffic. Courtesy: @theyorubablog

Animais

Ẹkùn “Baba Ẹranko” – Tigre "Pai dos Animais"

Ẹkùn “Baba Ẹranko” - Tiger "Father of Animals

Kìnìún ni “Ọlọ́là Ijù -   Leão" O Rei da Floresta ".

Kìnìún ni “Ọlọ́là Iju - Lion "The King of the Forest".

Ọmọ Ẹkùn - Filhotes de tigre

ọmọ Ẹkùn - Tiger's cubs


Ológbò/Ológìní - Gato

Ológbò/Ológìní - Cat



Igún (Abutre)

Igún - Vulture

Corte de energia

Dákú-dáji iná mọ̀nà-mọ́na.
Corte de energia incessante.

Resultado de imagem para corte de energia electrica

Rua

Ọ̀nà ti ó bàjẹ́ (rua ruim)

Resultado de imagem para popozuda em rua esburacada

Gerador de energia

Ẹ̀rọ mọ̀nà-mọ́ná (gerador de energia)

Resultado de imagem para gerador de energia

Independência

Àjọ̀dún òmìnira. 
Celebração da Independência.







2017


Ẹ káàbọ̀ si ọdún Ẹgbàálémẹ́tàdínlógún (Bem-vindo a 2017)


Ẹ kú Ọdún titun! - Feliz ano novo!


Ọdún Ẹgbàálémẹ́tàdínlógún dé –  Ano de 2017 está aqui.

A dúpẹ́ pé ó bá wa láyé - Somos gratos por estar vivo.

Ọlọrun á ṣe ọdún ni ọdún ayọ̀ –  Deus fará ano de alegria.

Ìlú wa yi ó tòrò lágbára Èdùmàrè –  Pelo poder de Deus, nosso país será pacífico. 

Ẹ̀mí wa á ṣe ọ̀pọ̀ ọdún pẹ̀lú ara li leQue você possa viver para comemorar muitos anos de boa saúde


Ẹ káàbọ̀ si ọdún Ẹgbàálémẹ́tàdínlógún – Bem-vindo a 2017.

Cuba

Orílẹ̀-èdè Olómìnira ilẹ̀ Kúbà                                                    República de Cuba    




Àkójọ́pọ̀ Itumọ̀ (Glossário).
Ìwé gbédègbéyọ̀  (Vocabulário).

Orílẹ̀, s. Nome que denota um grupo de origem ou clã.
Orílẹ̀-èdè, s. Estado, nação.
Èdè, s. Idioma, língua, dialeto.
Olómìnira, adj. Independente.
Ilẹ̀, s. Terra, solo, chão. 
Kúbà, s. Cuba.

quinta-feira, 5 de janeiro de 2017

Jovens

Àwọn ọ̀dọ́ béèrè nípa ọtí líle, oògùn olóró, ìbálòpọ̀ àti ìfẹ́sọ́nà.

Os jovens perguntam sobre álcool, drogas, sexo e namoro.
Resultado de imagem para jovens africanos


Àkójọ́pọ̀ Itumọ̀ (Glossário).
Ìwé gbédègbéyọ̀  (Vocabulário).

Àwọn, wọn, pron. Eles elas. Indicador de plural. 
m, s. Criança.
Ọmọ, s. Filho, criança, descendência.
Ọ̀dọ́, s. Homens ou animais jovens.

Èwe, s. Juventude, pessoa jovem.
Ọ̀dọ́m, s. Jovem, adolescente.

Ti èwe, ti ọ̀dọ́mọdé, adj. Jovem, adolescente.
Béèrè, v. Perguntar.
Nípa, nípasẹ̀, adv.  Sobre, acerca de, concernente a.
tí líle, s. Álcool.
Oògùn olóró, s. Droga.
Ìbálòpọ̀, s. Sexo.
Àti, conj. E. Usada entre dois nomes, mas não liga verbos.
Ìfẹ́sọ́nà, s. Namoro.




Manifestação popular em Brasília.

Ìwọ́de àwọn ará ní olúìlú Bràsílíà.
Manifestação popular em Brasília.

Àwòrán Beto Mafra



Àkójọ́pọ̀ Itumọ̀ (Glossário).
Ìwé gbédègbéyọ̀  (Vocabulário).

Ìwọ́de, s. Manifestação.
, prep. No, na, em. 
Olúìlú, s. Capital.
Bràsílíà, s. Brasília.
Olókìkí, s. Pessoa famosa, notoriedade, pop star, celebridade.
Ará, s. Parente, habitante de um lugar, um conhecido, irmandade.
Àwọn ará, s. Os irmãos, os parentes. 
Lókìkí, adj. Popular, famoso, notório, pop.
Gbájúmọ̀, s. Cavalheiro, pessoa conceituada, pessoa famosa, celebridade.

quarta-feira, 4 de janeiro de 2017

Por que, porque, por quê ou porquê

                                                               


Por que (kí nìdí), porque (nítorí, nítorítí, nítorípé), por quê (nítorí kíni, básí, èéhaṣe, èéhatiṣe ) ou porquê (ìdí): O uso correto segundo a gramática protuguesa.








Àwòrán Dhay Borges






1. Por que

 kí nìdí = por que. Kí nìdí tá a fi  ń kọ́ àwọn Gbọ̀ngàn Ìjọba, báwo la sì ṣe ń kọ́ wọn? - Por que e como os Salões do Reino são construídos?


O por que tem dois empregos diferenciados:


Quando for a junção da preposição por + pronome interrogativo ou indefinido que, possuirá o significado de “por qual razão” ou “por qual motivo”:


Exemplos: Por que você não vai ao cinema? (por qual razão)

Não sei por que não quero ir. (por qual motivo)

Quando for a junção da preposição por + pronome relativo que, possuirá o significado de “pelo qual” e poderá ter as flexões: pela qual, pelos quais, pelas quais.



Exemplo: Sei bem por que motivo permaneci neste lugar. (pelo qual)

2. Por quê


Nítorí kíni = por quê? por qual razão?

Básí = por quê? como?
Èéhaṣe, èéhatiṣe = por quê? Como é?

Quando vier antes de um ponto, seja final, interrogativo, exclamação, o por quê deverá vir acentuado e continuará com o significado de “por qual motivo”, “por qual razão”.


Exemplos: Vocês não comeram tudo? Por quê?


Andar cinco quilômetros, por quê? Vamos de carro.

3. Porque


Nítorí, nítorítí, nítorípé = porque. Mo nà á nítorí tí ó purọ́ - Eu  bati nele porque ele mentiu. Nítorí ilẹ̀ ṣú púpọ̀ a kò lè rí ọ - Porque estava muito escuro nós não pudemos ver você.

É conjunção causal ou explicativa, com valor aproximado de “pois”, “uma vez que”, “para que”.


Exemplos: Não fui ao cinema porque tenho que estudar para a prova. (pois)


Não vá fazer intrigas porque prejudicará você mesmo. (uma vez que).

4. Porquê


Ìdí = o porquê, a razão, a causa, o motivo


É substantivo e tem significado de “o motivo”, “a razão”. Vem acompanhado de artigo, pronome, adjetivo ou numeral.


Exemplos: O porquê de não estar conversando é porque quero estar concentrada. (motivo)


Diga-me um porquê para não fazer o que devo. (uma razão)

Califado de Sokoto

Ilẹ̀ Kálìfù Sókótó (Califado de Sokoto)

O Califado de Socoto é uma comunidade Islâmica espiritual na Nigéria, conduzido pelo sultão de Socoto Sa’adu Abubakar. Fundado durante as jiades fulas no início dos anos 1800, ele foi um dos mais poderosos impérios na África subsaariana antes da conquista e colonização europeia. O califado continuou a existir pelo período colonial e posteriormente, embora com o poder reduzido.

Resultado de imagem para califado de sokoto







Resultado de imagem para Sa’adu Abubakar





Mais de 100 anos antes da famosa feminista nigeriana Chimamanda Adichie nascer, Nana Asma'u já lutava pela inclusão das mulheres na educação. 
Nana era uma princesa, filha de Usman dan Fodio, fundador do Califado de Socoto. Fluente em quatro idiomas (árabe, fulani, hauçá e tuareg) e versada nos clássicos árabes, gregos e romanos, ela foi a mais influente erudita de Socoto, o então mais poderoso reino muçulmano da África.
Em 1830, ela formou um grupo de professoras que viajavam por todo o Califado educando as mulheres. Embora fosse muçulmana, não fazia distinção entre muçulmanas e pagãs, ricas ou pobres.
Hoje, no norte da Nigéria, associações de mulheres muçulmanas, escolas e salões carregam o seu nome.
Quando seu irmão assumiu o califado em Socoto, ela se tornou sua conselheira e chegou a debater com príncipes, governadores e eruditos.

Ela acreditava que negar a educação à mulher contrariava a vontade de Deus.

Fontes:
Islam and Feminism (http://www.islamandfeminism.org/nana-asmau.html)
WISE Muslim Women (http://www.wisemuslimwomen.org/muslimwomen/bio/nana_asmau/)




segunda-feira, 2 de janeiro de 2017

Etnia tâmil

                                                         
 Ẹ̀yà ènìyàn tàmil
 Etnia tâmil.