quarta-feira, 15 de novembro de 2023

O direito dos palestinos de se defenderem.

 Ẹ̀tọ́ àwọn ará Palẹ́sìnì láti gbèjà ara wọn.
O direito dos palestinos de se defenderem.

Tó o bá fẹ́ ìsọfúnni síwájú sí i - Se você precisar de mais informações:

https://operamundi.uol.com.br/opiniao/83877/quem-tem-o-direito-a-autodefesa-o-ocupante-ou-o-ocupado

https://fepal.com.br/o-direito-a-autodefesa-dos-palestinos/#:~:text=A%20resist%C3%AAncia%20palestina%20lan%C3%A7ou%2C%20hoje,%2C%20da%20ONU%2C%20de%201982.

https://fepal.com.br/sobre/

Ọ̀wọ́ ọ̀rọ̀ tó wà nínú èdè, àwọn ọ̀rọ̀ tó máa lò (vocabulário), àwọn ọ̀rọ̀ tá a sábà máa ń sọ ( palavras comuns), àwọn ọ̀rọ̀ tá a sábà máa ń lò (palavras que usamos frequentemente), àkójọ ọ̀rọ̀ tá à ń lò lójoojúmọ́ (vocabulário do dia a dia), àlàyé ọ̀rọ̀, àlàyé àwọn ọ̀rọ̀ (glossário), àkójọ ọ̀rọ̀ (glossário, lista de palavras), àkójọ ọ̀rọ̀ púpọ̀ lágbárí (uma grande lista de palavras na cabeça), àkópọ̀ wóróhùn ọ̀rọ̀ dídára tí o mọ̀ (uma coleção de boas palavras que você conhece)


Nwọ́n, pron. pess. Eles, elas. Expressa uma ação que não é creditada a nenhuma pessoa em particular.

Àwọn, wọ́n, pron. Eles, elas. É também usado como partícula para formar o plural do substantivo; neste caso, é posicionado antes do substantivo.

Wọn, pron. oblíquo. A eles, a elas.

Wọn, pron. poss. Deles, delas.

Ìlànà, s. Regulamento, procedimento, regra.
Òfin, s. Direito, regra, lei. Àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn - Direitos humanos.
Ẹ̀tọ́ káríayé, s. Direito internacional.
Ẹ̀tọ́ olófin, s. Direito legal.
Ẹ̀tọ́ ẹ̀dá, s. Direito natural.
Àwọn ẹ̀tọ́, s. Direitos
Àṣẹ oníṣẹ́, òfin ẹ̀tọ́àwòkọ, s. Copyright, direitos autorais.
Àwọn ẹ̀tọ́-aṣàmúlò, s. Direitos de utilizador, direitos do usuário.
Àwọn ẹ̀tọ́-aṣàmúlò, s. Direitos de utilizador, direitos do usuário.
Àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn, s. Direitos humanos.
Ọ̀tún, s. Direita,  lado direito. Alinhado à direita - Ìbámu sọ́tùn-ún.
Ọ̀túnsósì, s.  Da direita para a esquerda, direita para a esquerda.

Ẹ̀tọ́ tó bófin mu láti gbèjà ara ẹni, s. O direito legal à legítima defesa.

Ara, s. Corpo, membro, substância, tronco.

Ará, s. Parente, habitante de um lugar, um conhecido, irmandade. Orílẹ̀-èdè Olómìnira àwọn Ará ilẹ̀ Ṣáínà - República Popular da China.

Ará, s. Um tipo de pássaro.

Àrà, s. Moda, costume, rotina.

Àrá, s. Trovão, raio.

Áárá, árárá, adv.  Nada, nunca. Forma modificada da palavra rárá e usada em frases negativas.

mọorílẹ̀-èdè Palẹstínì, ọmọ ilẹ̀ Palẹstínì, s. Palestino.
kùnrin ará Palẹstínì, ọkùnrin ilẹ̀ Palẹstínì, s. Homem da Palestina, palestino do sexo masculino, homem palestino.
Obìnrin ará Palẹstínì, s. Mulher da Palestina, mulher palestina.
Àwọn ará Palẹstínì, s. Palestinos. 
Láti, prep. Para. Usada antes de verbo no infinitivo. 
Láti dé, prep. Indica de um lugar para o outro. Láti Ẹ̀kọ́ dé Ìbàdàn - De Ekó para Ibadam.
Láti di, prep. Indica de um período para outo. 
Láti, prep. De, desde. É usada depois de um verbo com sílaba dupla e se for seguida de outro verbo. Para verbo de uma sílaba, é opcional.  Èmi kò fẹ́ràn láti jẹ níkàn - Eu não gosto de comer sozinho. Alguma vezes é colocada antes do verbo para expressar propósito. Ó dé lát'àná - Ela chegou desde ontem. Em outros casos, é usada para indicar direção. Ó dé láti ọjà- Ela chegou do mercado.
Gbèjà, gbìjà, v. Tomar partido, ficar do lado de.
Gbéjáde, v. Remover o que está dentro, levar para fora.
Gbéjàkò, v. Assaltar, atacar.