domingo, 13 de fevereiro de 2022

- Criminalização do capitalismo

 A fẹ́ òfin kan tó ka kapitálísíìmù léèwọ̀.

Queremos uma lei que proíba o capitalismo.


Desde o começo, o capitalismo (maior genocida da história) foi construído sobre os cadáveres de milhões de pessoas. Ẹ jẹ́ ká jíròrò àwọn àpẹẹrẹ díẹ̀ tó fi hàn pé bẹ́ẹ̀ lọ̀rọ̀ rí (vejamos alguns exemplos que provam isso):

https://www.infoescola.com/historia/genocidio/

https://jacobin.com.br/2021/08/a-historia-do-genocidio-colonial-nas-americas/

https://www.e-publicacoes.uerj.br/index.php/revistaempauta/article/view/15086/0

https://brasilescola.uol.com.br/historiag/holocausto.htm


Ọ̀wọ́ ọ̀rọ̀ tó wà nínú èdè, àwọn ọ̀rọ̀ tó máa lò, àkójọ ọ̀rọ̀ tí ò ń lò lójoojúmọ́, àwọn àkànlò ọ̀rọ̀, àwọn àkànlò èdè, ọ̀rọ̀ tó máa ń sọ, àkànlò èdè lọ́nà tó gún régé (vocabulário).


Nwọ́n, pron. pess. Eles, elas. Expressa uma ação que não é creditada a nenhuma pessoa em particular.

Àwọn, wọ́n, pron. Eles, elas. É também usado como partícula para formar o plural do substantivo; neste caso, é posicionado antes do substantivo.

Wọn, pron. oblíquo. A eles, a elas.

Wọn, pron. poss. Deles, delas.

Àwa, a, pron. pess. Nós.

Ẹ̀yin, , pron. pess. Vocês.

A, àwa, pron. pess. Nós.
A, pref. Adicionado ao verbo para formar substantivos, geralmente concretos, com algumas exceões, Ta- queimar; ata - pimenta.
A, pref. Para dar forma equivalente a Ẹni tí - a pessoa que, aquele que. Em provérbios, poesias e enigmas etc., é impessoal e tem sentido de pessoa, na forma passiva.
Á, part. v.  Forma alternativa para fazer o tempo futuro dos verbos. Á (com significado de ir). Mà á jẹ ẹ̀bà - Eu vou comer pirão de mandioca.
A, á, pron. da terceira pessoa do singular, representado pela repetição da vogal final do verbo. Os demais pronomes possuem formas definidas. Este procedimento é conhecido como o caso objetivo da 3ª pessoa. Ó bá - Ele ajudou; Ó bá a - Ele a ajudou.
Fẹ́, v. Querer, desejar.
Òfin, s. Lei.
Àwọn kan, pron. Alguns. Ó lè ṣòro fún àwọn kan láti gba ìbáwí - Para alguns, isso pode ser um verdadeiro desafio.
Àwọn kan lára àwọn, pron. Alguns dos.  
Àwọn lẹ́rìí kan, s.  Algumas testemunhas.   Àmọ́ o, àwọn kan ò lè lo gbogbo àkókò wọn lẹ́nu iṣẹ́ ìsìn báyìí torí ipò tó yí wọn ká -  É claro que alguns não podem servir no tempo integral no momento por causa de suas circunstâncias. 
Àwọn Kristẹni kan, s. Alguns cristãos. Àwọn kan ti nígbàgbọ́ rí, àmọ́ wọn ò dúró sínú ìfẹ́ Ọlọ́run - Alguns que tinham fé não permaneceram no amor de Deus. Àwọn onímọ̀ sáyẹ́ǹsì kan ronú pé, níwọ̀n bó ti jẹ́ pé kò tíì pẹ́ tí ọ̀rọ̀ yíyí àbùdá irè oko padà bẹ̀rẹ̀, ó yẹ kí àyẹ̀wò ṣì máa lọ lórí rẹ̀ nípa àwọn ewu tó lè ṣe fún àwọn tó ń jẹ ẹ́ - Alguns cientistas acham que é muito cedo para avaliar os alimentos GM e que seriam necessários mais testes para detectar possíveis riscos para os consumidores.
Àwọn akéde kan, s. Alguns publicadores. 

Kàn án mọ́gi!, v. imper. Crucifica-o!, Para a estaca com ele!  Bẹ̀rẹ̀ sí fẹ̀sùn kàn án - Começou a acusá-lo.
Ìkan, ọ̀kan, num.  Um.
Kan, v. Tornar azedo.
Kan, adj. Amargo, ácido, azedo. Longe, ao largo.
Kan, num. e art. Um, uma. 
Kàn, adv. pré. v. Somente, simplesmente.
Kàn, v. Atingir, tocar, alcançar. Pregar com um martelo. Bater na porta, bater com a cabeça como um carneiro. Girar, retornar, fazer um rodízio. Referir-se a, aludir, recorrer. Devolver, interessar alguém.
Kán, v. Pingar, gotejar ( a chuva ou qualquer líquido). Quebrar, partir, estalar algo sólido.
Mọ́gi, s. Estaca. 
, v. Bastar, ser o bastante, ser o suficiente. Ser igual a, equivaler.
, adj. Suficiente, bastante.
, pron. rel. Que. Contração de tí ó. A partícula ó é sempre usada se tí for seguida por um verbo. Antes de pronome  e substantivo, ela não é usada. Ọkùnrin tó pè mí ẹ̀gbọ́n mi - O homem que me chamou é meu irmão.
Tó, tóó, adv. pré-v. Antes de. É antecedido por kí. Kí òun tó lọ, ó sọ̀rọ̀ pẹ̀lú mi - Antes de ele ir, eu conversei com ele.
Kàléèwọ̀, v. Declarar algo proibido, guardar segredo.

Ìgbèjà, s. Apologia, defesa.

Ìṣekápítálístì, ìṣeòwòèlé, kapitálísíìmù, ìṣòwò bòńbàtà, ìjọba oníṣòwò bòńbàtà, s. Capitalismo.

Aṣekápítálístì, s. Capitalista.