segunda-feira, 31 de maio de 2021

Um médico bolsonarista foi preso no Egito por assédio

Dókítà kan tó jẹ́ ọmọlẹ́hìn ààrẹ Bolsonaro lọ ṣẹ́wọ̀n nílẹ̀ Íjíbítì nítorí Ìfìbálòpọ̀ fòòró ẹní rẹ̀.

Um médico bolsonarista foi preso no Egito por assédio.



Ọmọlẹ́hìn ààrẹ Bolsonaro (bolsomínio).

Seguidor de Bolsonaro, eleitor de bolsonaro. Sujeito burro, ignorante, mal intencionado, autoritário, extremista, preconceituoso, homofóbico, misógino, racista, xenofóbico e que faz discurso de ódio contra minorias na internet. É apoiador de torturadores, de ditadores e ditaduras militares. A maioria deles acredita que hidroxicloroquina e uso de ozônio pelo ânus podem curar paciente com Covid-19. Também acredita na terra plana, no geocentrismo e no cristonazifascismo. 


Tó o bá fẹ́ ìsọfúnni síwájú sí i - Se você precisar de mais informações:

https://www.em.com.br/app/noticia/nacional/2021/05/31/interna_nacional,1271942/preso-no-egito-medico-bolsonarista-tem-historico-de-assedio-na-australia.shtml


Ọ̀wọ́ ọ̀rọ̀ tó wà nínú èdè, àwọn ọ̀rọ̀ tó máa lò, àkójọ ọ̀rọ̀ tí ò ń lò lójoojúmọ́, àwọn àkànlò ọ̀rọ̀, àwọn àkànlò èdè, ọ̀rọ̀ tó máa ń sọ, àkànlò èdè lọ́nà tó gún régé (vocabulário).


Nwọ́n, pron. pess. Eles, elas. Expressa uma ação que não é creditada a nenhuma pessoa em particular.

Àwọn, wọ́n, pron. Eles, elas. É também usado como partícula para formar o plural do substantivo; neste caso, é posicionado antes do substantivo.

Wọn, pron. oblíquo. A eles, a elas.

Wọn, pron. poss. Deles, delas.

Dókítà, oníṣègùn, s. Doutor, médico. 

Adáhunṣe, s. Aquele que cura com ervas, doutor herbalista. 

Ìkan, ọ̀kan, num.  Um.
Kan, v. Tornar azedo.
Kan, adj. Amargo, ácido, azedo. Longe, ao largo.
Kan, num. e art. Um, uma.
Kàn, adv. pré. v. Somente, simplesmente.
Kàn, v. Atingir, tocar, alcançar. Pregar com um martelo. Bater na porta, bater com a cabeça como um carneiro. Girar, retornar, fazer um rodízio. Referir-se a, aludir, recorrer. Devolver, interessar alguém.
Kán, v. Pingar, gotejar ( a chuva ou qualquer líquido). Quebrar, partir, estalar algo sólido.

, v. Bastar, ser o bastante, ser o suficiente. Ser igual a, equivaler.

, adj. Suficiente, bastante.
, pron. rel. Que. Contração de tí ó. A partícula ó é sempre usada se tí for seguida por um verbo. Antes de pronome  e substantivo, ela não é usada. Ọkùnrin tó pè mí ẹ̀gbọ́n mi - O homem que me chamou é meu irmão.
Tó, tóó, adv. pré-v. Antes de. É antecedido por kí. Kí òun tó lọ, ó sọ̀rọ̀ pẹ̀lú mi - Antes de ele ir, eu conversei com ele.

, v. Alinhar, ficar na fila, colocar em ordem, arrumar.

Tòò, adv. Sonoramente, ruidosamente.

Ti lọ, adj. Desaparecido.

, pron. rel. Que, o qual, do qual, cujo.

, conj. Se. Enquanto, ao mesmo tempo que.
, prep. Desde que.
, v. Bater com a mão ou com algo na mão, acertar o alvo.
, adv. Onde, quando.
Ti, prep. de ( indicando posse). Quando usado entre dois substantivos, usualmente é omitido. Ilé ti bàbá mi = ilé bàbá mi ( A casa do meu pai).
Ti, ti...ti, adj. Ambos... e. Ti èmi ti ìyàwó mi - ambos, eu e minha esposa.
Ti, v. Ter (verb. aux.). Arranhar. Pular.
Ti, v. interrog. Como. Ó ti jẹ́? - Como ele está.
Ti, adv. pré-v. Já. Indica uma ação realizada.
Ti, àti, conj. E.
Ti, part. pré-v. 1. Usada para indicar o tempo passado dos verbos. Èmi ti máa rìn lálé - Eu costumava caminhar à noite. 2. É usada com báwo ni - como - quando se deseja expressar sentimento e posicionada antes do verbo principal. Báwo ni àwọn ti rí? - Como eles estão?.
Tìti, adv. Tremendamente, violentamente.
Títí, adv. Continuamente, constantemente.
Títí, prep. Até.
Tìtì, adv. Tremulamente, balançadamente.
Títì, adj. Trancado, que deve ser empurrado, fechado.
Títì, ọ̀nà, s. Via pública, rua, passagem.
Ti... ti, adj. Ambos... e. Ti èmi ti ìyàwó mi - Ambos, eu e minha esposa.
Títi-àiyé, adv. Eternamente.
Títí dé, prep. Até. (referindo-se a um local ou espaço).
Títí di, prep. Até. (referindo-se a período de tempo).
Títí  láé, títí láí, adv. Perpetuamente, para sempre, definitivamente.
Títilọ, adv. Continuadamente, assim por diante.

Jẹ, v. Comer, consumir alimento. Ser devedor. Ganhar na loteria, ganhar dinheiro, vencer. Ascender a um título, a um cargo.. Experimentar algo agradável ou desagradável.

Jẹ́, v. Ser. Concordar, permitir, admitir, arriscar-se a um empreendimento. Ser feito de, envolver. Responder, replicar. Chamar-se. ser chamado.
Jẹ̀, v. Jogar algo ao redor. Pastar.
Ọmọlẹ́hìn, s. Seguidor, discípulo.
Ọmọlẹ́hìn Bolsonaro, ọmọlẹ́hìn ààrẹ Bolsonaro, s. Bolsomínio.
Ààrẹ, s. Presidente.
, v. + pron. Ser ele. Kí ló ń ṣẹlẹ̀ gan-an? - O que está acontecendo?
, v. Tranquilizar-se.
Lọ, v. Ir.
Ọ̀tẹ̀ tó wáyé lọ́gbà ẹ̀wọ̀n, s. Sedição na prisão, rebelião de presos.
Àjà ilẹ̀, s. Calabouço.
Túbú, s. Prisão, jaula, custódia.
Ilée túbú, s. Casa de custódia, prisão.
Ẹ̀wọ̀n, s. Corrente, grilhões. Planta rasteira e espinhosa. 
lẹ́wọ̀n, s. Preso.
Ẹlẹ́wọ̀n olókìkí, s. Prisioneiro famoso. Wọ́n pe Bárábà ní “ẹlẹ́wọ̀n olókìkí burúkú” àti “ọlọ́ṣà” - Barrabás é descrito como “preso notório” e “salteador”.
Ẹlẹ́wọ̀n, s. Prisioneiro.
Ondè, s. Prisioneiro, preso em corrente, escravo.
Àrúfín, s. Prisioneiro, criminoso, transgressor, 
Ọ̀dáràn, apànìà, apani, s. Criminoso, assassino, malfeitor, culpado, matador.
Láìní òfin, s. Sem lei.
Tí ó lòdì sí òfin. adj. que é contrário à lei, ilegal.
Òfin tí kò gbà ẹ̀wọ̀n tí ó lòdì sí òfin, s. Lei que não permite prisão ilegal, Habeas corpus (que tenhas teu o corpo). É uma ação judicial com o objetivo de proteger o direito de liberdade de locomoção lesado ou ameaçado por ato abusivo de autoridade.
Òfin tó dáàbò ọmọ ìlú kan lòdì sí ẹ̀wọ̀n tí kò tọ́, s. Lei que protege um cidadão contra uma prisão injusta (Habeas corpus).
Òfin tó tú àwọn ọmọ ìlú tí wọ́n jù sẹ́wọ̀n lọ́nà tí kò tọ́ sọ̀rọ̀, s. A lei que solta cidadãos injustamente presos (Habeas corpus).
Ààbò lábẹ́ òfin lòdì sí ẹ̀wọ̀n tí kò tọ́, s.  Proteção legal contra prisão injusta (Habeas corpus).
Tú àṣírí, v. Revelar o segredo, desmascarar.
, v. Soltar, desamarrar, desatar, romper, afrouxar. Trair, delatar. Desenterrar, cavar. Despejar, derramar. Irromper. 
Nípa ará ìlúdídi ará ìlú, àyèọmọìlú, s. Cidadania.
Ọmọ ìlú, ará ìlú, ọlọ̀tọ̀, onílú, s.  Cidadão.
Onílú, s. Dono, chefe de uma cidade.
Ọlọ̀tọ̀, s. Pessoa de prestígio, respeitável.
Ọmọ, s. Filho.
Ìlú, s. Cidade.
Ẹ̀wọ̀n tí kò tọ́, s. Prisão injusta.
Ẹ̀wọ̀n tí ó lòdì sí òfin, s. Prisão ilegal.
Ṣeé, v. Ser possível.
Ṣe, v. Fazer, agir, causar, desempenhar. Ser. Usado ao lado de advérbio para exibir certa aparência incomum. Imú rẹ̀ ṣe gọn-gọn - O nariz dele é pontudo. Substitui o verbo principal da frase, caso ele seja um verbo de ação. Ṣé o ti ṣe tán? - Você já terminou?
Ṣe, adv. pré-v. Definitivamente, certamente. Ṣe ni mo lọ - Certamente que eu fui.
Ṣe, part. v. Compõe a forma negativa do verbo jẹ́ (ser). Ìwọ kì í ṣe ọ̀rẹ́ mi - Você não é meu amigo. Kì í ṣe - Não ser.
Ṣe, pref. Usado com certas palavras para dar ênfase.  Má ìyọnu = Má ṣe ìyọnu - Não se aflija.
Ṣe, v. Interrog. Expressa uma forma de questão equivalente  a "por quê?". Ó ṣe jẹ́  pé o lọ  síbẹ̀? - Por quê é que você foi lá?
Ṣe, v. Usado da seguinte forma:  Ẹ ṣe é o (obrigado); Ó mà ṣe é o! (que pena!); Ẹ ṣe é púpọ̀, Ẹ ṣeun púpọ̀ (muito obrigado).
Ṣé, ǹjẹ́, part. interrog. Será que?. Inicia uma frase interrogativa quando exigem respostas sim (bẹ́ẹ̀ni, ẹ́n) ou não (bẹ́ẹ̀kọ́, rárá, ẹ́n-ẹ́n). Ṣé o mọ ọ̀nà? - Você conhece o caminho?  Rárá, èmi kò mọ̀ - Não, eu não conheço.
Ṣẹ̀, v. Pecar, ofender. Ter origem. 
Ṣẹ̀, Ṣẹ̀ṣẹ̀, adv. Justamente agora. 
evidentemente.
Ṣe àkíyèsí, v. Observar.
Ṣẹ, v. Preencher, completar, tornar realidade. Acontecer, ocorrer.
Ṣẹ́, v. Quebrar, dobrar, separar. Tocar moedas ou notas por outras de valor menor, representando a mesma quantia. Conquistar. Cobrir. 
Tó ń ṣẹ̀wọ̀n, adj. Que está preso.
Ṣẹ̀wọ̀n, v. Ser preso. 

Ń, v. Estar. Indicador de  gerúndio.

Ń, adv. pré-verbal. O prefixo "ń" no verbo indica não só uma ideia presente como uma ação que esteja ocorrendo, em desenvolvimento (gerúndio). Pela sua função, é equivalente ao verbo auxiliar estar em português.
L', pref. No.
L, pref. Forma modificada da palavra ní quando seguida de palavra iniciada por vogal diferente de i.
, prep. Contração da preposição ní e substantivo. Quando a vogal inicial do substantivo não é i, a consoante n da preposição se transforma em l, e a vogal i toma forma de vogal do substantivo posterior. Mas se a vogal do substantivo é i, ela é eliminada. Ní àná ( l'ánàá ). Ní ilé (ní'lé)
, part. enfática. Usada na construção de frases, quando o verbo tiver dois objetos, o segundo objeto é precedido por " ní".
, prep. No, na, em. Usada para indicar o lugar em que alguma coisa está. Indica uma posição estática.
, v. Ter, possuir, dizer.Transportar carga em um barco ou navio. Ocupar, obter, pegar.
Ni, v. Ser, é.
, pron. dem. Aquele, aquela. Requer alongamento da vogal final da palavra que o antecede somente na fala. Ex.: Fìlà ( a ) nì = aquele chapéu.

Ilẹ̀, s. Terra, solo, chão.

Ẹ́gíptì, Íjíbítì, Orílẹ̀-èdè Ẹ́gíptì, s. Egito. 
Ọmọorílẹ̀-èdè Ẹ́gíptì, ọmọorílẹ̀-èdè Íjíbítìọmọ ilẹ̀ Ẹ́gíptìs. Egípcio.
Ní ti Ẹ́gíptì, ní ti Íjíbítì, adj. Egípcio.
Orílẹ̀-èdè Olómìnira Árábù  ilẹ̀ Ẹ́gíptì, s. República Árabe do Egito.
Ẹ́gíptì Ayéijọ́un, s. Egito Antigo.

Kí nìdíloc.adv. Por que. Kí nìdí tá a fi  ń kọ́ àwọn Gbọ̀ngàn Ìjọba, báwo la sì ṣe ń kọ́ wọn? - Por que e como os Salões do Reino são construídos?
Nítorí, nítorítí, nítorípéconj. Porque, por causa. Mo nà á nítorí tí ó purọ́ - Eu  bati nele porque ele mentiu. Nítorí ilẹ̀ ṣú púpọ̀ a kò lè rí ọ - Porque estava muito escuro nós não pudemos ver você.
Nítorí kíni, adv. interrog. Por quê, por qual razão.
Básí, adv. Por quê? como?
Èéhaṣe, èéhatiṣeadv. interrog. Por quê?, como é?
Ìdí, s. Razão, causa, motivo, porquê.
Níti, prep. e conj. Conforme, consoante a, acerca de, naquele.
Níti gidi, adv. De fato, realmente.
Nítorí èyí, adv. Por causa disso.
Nítorínáà, conj. e adv. Desse modo, assim, por isso, então.
Nítorí tani, adv. interrog. Por quem.
Nítoríwa, adv. Por nossa causa.

Ìfipá-Báni-Lòpọ̀, s. Estupro.

Ìfìbálòpọ̀ fòòró ẹní, s. Assédio sexual.

Rẹ̀, ẹ̀, pron. poss. Dele, dela. É posicionado depois de substantivo.
Rẹ̀, v. Estar cansado. Aumentar. Atirar, cair frutas ou folhas.
Rẹ, ẹ, s. Seu, sua, de você.
Rẹ, v. Tingir. Molhar na água, encharcar, estar ensopado.
Rẹ́, v. Ser cordial, ser amigável, ser simpático. Cortar.


Nenhum comentário:

Postar um comentário