Quem somos nós?

Ta ni àwa?
Quem somos nós? 

 Àkójọ́pọ̀ Itumọ̀ (Glossário).
Ìwé gbédègbéyọ̀  (Vocabulário).

Kín, kí? = o que? Referente a substantivos impessoais.
Ta? = quem? Referente a substantivos pessoais.
Ni = ser, é.
A, àwa = nós.
                                                                        

Respeito

A fi agbára béèrè ìbọ̀wọ̀ fún àṣà àtọwọ́dọ́wọ́ ti ẹ̀sìn Òrìṣà.
Nós exigimos respeito à tradição religiosa de Orixá.



Àkójọ́pọ̀ Itumọ̀ (Glossário).
Ìwé gbédègbéyọ̀  (Vocabulário).

A, àwa, pron. Nós.
Fi agbára béèrè, fi dandan lé, kàn nípá, v. Exigir.
Ìbọ̀wọ̀, ìbọlá, s. Reverência, respeito que se mostra a uma pessoa.
Fún, prep. Para, em nome de (indica uma intenção pretendida para alguém).
Fún, v. Dar. Espremer, apertar, extrair. Espalhar, desperdiçar, empurrar para os outros. Espirrar, assoar.
Fun, v. Ser branco. Soprar, ventar.
Àtọwọ́dọ́wọ́, adj. Hereditário, tradicional.
Àṣà àtọwọ́dọ́wọ́, s. Costumes tradicionais, imemoriais, que passa de mão em mão.
Àṣà, s. Costume, hábito, moda.
Ti, prep. de ( indicando posse). Quando usado entre dois substantivos, usualmente é omitido. Ilé ti bàbá mi = ilé bàbá mi ( A casa do meu pai).
Ti, ti...ti, adj. Ambos... e. Ti èmi ti ìyàwó mi - ambos, eu e minha esposa.
Ti, v. Ter (verb. aux.). Arranhar. Pular. 
Ti, v. interrog. Como. Ó ti jẹ́? - Como ele está.
Ti, adv. pré-v. Já. Indica uma ação realizada.
Ti, àti, conj. E.
Ti, part. pré-v. 1. Usada para indicar o tempo passado dos verbos. Èmi ti máa rìn lálé - Eu costumava caminhar à noite. 2. É usada com báwo ni - como - quando se deseja expressar sentimento e posicionada antes do verbo principal. Báwo ni àwọn ti rí? - Como eles estão?. 
Ẹ̀sìn ìbílẹ̀, s. Religião nativa.
Ẹ̀sìn Òrìṣà, s. Religião de Orixá.
Kandomblé, S. Candomblé.
Santería, s. Santeria.
                                                              

Deus e o universo

Ọlọ́run àti àgbáyé.
Deus e o universo.
                                                                 

1. Ọlọ́run (Deus)



2. Àgbáyé (universo)

Contrato social

Àdéhún àwùjọ (contrato social)



                                                           

1. Tomas Hobbes








2. John Locke











3. Jean-Jacques Rousseau

Equídeos.

                        Equídeos

1. Ẹṣin (cavalo)



2. Ìbaaka (Mula)



3. Abo kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́ (jumenta)




4. Agódóńgbó (jumentinho)



5. Kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́ Onílà (zebra)



6. Kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́ (burro, jumento, jegue)




    Objetos utilizados em cavalos

1. Okùn-ìjánu (rédea, freio), ìtapọ́n (Cabresto)



2. Gárì (sela, selim)



3. Bàtà onírin ẹsẹ̀ ẹṣin (ferradura)


4. Ẹgba ẹṣin, ẹgba, ìlagbà (chicote, açoite)



5. Kẹ̀kẹ́  ẹrù (carroça)



6. Kẹ́sẹ̀ ẹṣin (espora)

                                            Cavaleiro


  Ẹnití ngùn ẹṣin (cavaleiro)

Universo holográfico

Ìṣípayá kúántù àti àgbáyé ti àwòrán ẹlẹya mẹ́ta.
O apocalipse quântico e o universo holográfico.

Àkójọ́pọ̀ Itumọ̀ (Glossário).
Ìwé gbédègbéyọ̀  (Vocabulário).

Ìṣípayá, s. Apocalipse.
Físíksì kúántù, s. Física quântica.
Pápá kúántù, s. Campo quântico.
Ọkàn kúántù, s. Consciência quântica.
Àti, conj. E. Usada entre dois nomes, mas não liga verbos. 
Àgbáyé, s. Mundo, cosmo, universo.
Ayé, gbogbo ẹ̀dá, àgbáyé, s. Universo.
Ayé, àiyé, s. Mundo, planeta.
Ilẹ̀-ayé, ayé, ilé-ayé, s. Terra (planeta terra).
Plánẹ̀tì ilẹ̀-ayé, s. Planeta terra.
Àdánidá, s. Natureza.
Àwòrán ẹlẹya mẹ́ta, s. Holograma.
Ti àwòrán ẹlẹya mẹ́ta, adj. Holográfico.                                                                     

Estado de São Paulo

Àgbáyé ti ọmọ-ìbílẹ̀ ní Ìpínlẹ̀ Páùlù mimọ́.
Universo indígena no Estado de São Paulo.

 Àkójọ́pọ̀ Itumọ̀ (Glossário).
Ìwé gbédègbéyọ̀  (Vocabulário).

Ti ìbílẹ̀, ti ilẹ̀, ti ìlú, ti ọmọ-ìbílẹ̀, adj. Indígena, aborígene.
Ọmọ-ìbílẹ̀,  ẹ̀yà abínibí, onílẹ̀, ìbílẹ̀, s. Índio, nativo,  aborígine, indígena.
Àgbáyé, s. Mundo, universo, cosmo. 
Ayé, gbogbo ẹ̀dá, àgbáyé, s. Universo.
Ayé, àiyé, s. Mundo, planeta.
Ilẹ̀-ayé, ayé, ilé-ayé, s. Terra (planeta terra).
Plánẹ̀tì ilẹ̀-ayé, s. Planeta terra.
Àdánidá, s. Natureza.
Ní, prep. No, na, em. 
Olúìlú, s. Capital.
Ìpínlẹ̀ Pọ́ọ̀lù mimọ́, Ìpínlẹ̀ Páùlù mimọ́, s. Estado de São Paulo.
Pọ́ọ̀lù, Páùlù, s. Paulo.
Mímọ́, adj. Limpo, puro, íntegro, sagrado.
Pọ́ọ̀lù mimọ́, Páùlù mimọ́, s. São Paulo.